Η Γεωργία Ακριβείας (ή Ευφυής Γεωργία) ορίζεται ως η πρακτική της διαχείρισης
των γεωργικών καλλιεργειών με τη χρήση προηγμένων τεχνολογιών και δεδομένων
για τη βελτίωση της αποδοτικότητας, της παραγωγικότητας και της βιωσιμότητας.
Περιλαμβάνει τη συλλογή και ανάλυση δεδομένων από διάφορες πηγές, όπως
αισθητήρες εδάφους (π.χ. μετεωρολογικούς σταθμούς), δορυφόρους, UAV (ΣμηΕΑ –
Συστήματα μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών) και γεωγραφικά συστήματα
πληροφοριών (GIS).
Ο κάθε αγρός εμφανίζει τις δικές του «ιδιαιτερότητες», οι οποίες μπορεί να
παραλλάσουν ακόμη και σε διάφορα σημεία του, απαιτώντας διαφορετική διαχείριση
για την βελτιστοποίηση της καλλιέργειας. Οι ιδιομορφίες αυτές γίνονται αντιληπτές
μέσα από την αξιολόγηση των δεδομένων που συλλέγονται από τους αισθητήρες και
με την χαρτογράφηση του αγρού.
Η χαρτογράφηση των καλλιεργειών και ο διαχωρισμός τους σε «Ζώνες Διαχείρισης
(Management zones)» επιτρέπει την εφαρμογή της τεχνολογίας «Mεταβλητού
Ρυθμού Eισροών (VRA – Variable Rate Technology)», δηλαδή τη στοχευμένη
άρδευση, λίπανση και χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Η ακριβής εφαρμογή
των εισροών μόνο εκεί όπου και όταν είναι απαραίτητες, μειώνει την σπατάλη πόρων
και ταυτόχρονα αυξάνει την παραγωγικότητα.
Με τη λήψη εικόνων τόσο από δορυφόρους όσο και από ΣμηΕΑ, γίνεται δυνατός και
ο υπολογισμός «Δεικτών Βλάστησης (VI – Vegetation Indices)». Οι δείκτες
βλάστησης χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση της κατάστασης και της υγείας των
φυτών και των καλλιεργειών σε έναν αγρό και βασίζονται συνήθως στη σύγκριση της
αντανάκλασης του φωτός σε διαφορετικά μήκη κύματος, κυρίως στο ορατό και στο
υπέρυθρο φάσμα. Μερικοί από τους γνωστότερους και πιο ευρέως
χρησιμοποιούμενους είναι οι:
- Δείκτης Κανονικοποιημένης Διαφοράς Βλάστησης (NDVI): Αξιολογεί την
ποιότητα της βλάστησης. Υψηλές τιμές υποδηλώνουν υγιή, πυκνή βλάστηση,
ενώ χαμηλές τιμές δείχνουν φτωχή ή καθόλου βλάστηση.
- Ενισχυμένος Δείκτης Βλάστησης (EVI): Πρόκειται για δείκτη που βελτιώνει
τον NDVI λαμβάνοντας υπόψη την ατμοσφαιρική επίδραση και το έδαφος.
Παρέχει πιο ακριβείς μετρήσεις βλάστησης σε περιοχές με υψηλή φυτική
κάλυψη. Συμπερασματικά, οι βασικές χρήσεις της γεωργίας ακριβείας περιλαμβάνουν:
- Παρακολούθηση καλλιεργειών: Χρήση αισθητήρων και δορυφόρων για την
παρακολούθηση της κατάστασης και εξέλιξης των καλλιεργειών σε
πραγματικό χρόνο. - Ανίχνευση ασθενειών και εντόμων – εχθρών: Η συχνή συλλογή εικόνων με
την χρήση drones και δορυφόρων συμβάλλει στην έγκαιρη ανίχνευση και τον
εντοπισμό των συμπτωμάτων των βιοτικών καταπονήσεων. - Ανίχνευση ελλείψεων θρεπτικών στοιχείων: Οι εικόνες που συλλέγονται
χρησιμοποιούνται και για τον εντοπισμό τροφοπενιών στο φύλλωμα της
καλλιέργειας. - Χαρτογράφηση ζιζανίων: Η νέα γενιά των UAV που χρησιμοποιείται στην
γεωργία ακριβείας είναι σε θέση να δημιουργεί ακριβή χάρτη κάλυψης
ζιζανίων για τον ακριβή ψεκασμό ζιζανιοκτόνων χρησιμοποιώντας διάφορους
αλγορίθμους και τεχνικές επεξεργασίας δεδομένων. - Εξοικονόμηση πόρων: Εφαρμογή ακριβούς ποσότητας νερού, λιπασμάτων
και φυτοφαρμάκων, μειώνοντας έτσι την σπατάλη και το κόστος. - Βελτιστοποίηση παραγωγής: Προσαρμογή των καλλιεργητικών πρακτικών
με βάση τα δεδομένα και υπολογισμός της κατάλληλης ημερομηνίας
συλλογής της σοδειάς για βελτιστοποίηση της απόδοσης. - Αξιολόγηση φυσιολογικών χαρακτηριστικών της καλλιέργειας: Οι εικόνες
που συλλέγονται από τον αγρό μπορούν να χρησιμοποιηθούν για αξιολόγηση
της βιομάζας, του ύψους της καλλιέργειας, του ρυθμού ανάπτυξης και
γήρανσης, καθώς και άλλων χαρακτηριστικών των φυτών. - Εδαφική ανάλυση: Αξιολόγηση της γονιμότητας και των αναγκών του
εδάφους για καλύτερο σχεδιασμό και λίπανση των καλλιεργειών.
Με αυτές τις πρακτικές, η γεωργία ακριβείας φαίνεται ότι συμβάλλει στη βελτίωση
της παραγωγικότητας, τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και την
αύξηση των κερδών των αγροτών. Πρόκειται για μια στρατηγική διαχείρισης που
χρησιμοποιείται ευρέως στο εξωτερικό, ενώ κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος και
στην χώρα μας, καθώς εμφανίζει σημαντικά πλεονεκτήματα που διευκολύνουν το
έργο των καλλιεργητών.
Ασημίνα Λεκίδου
Φοιτήτρια τμήματος Γεωπονίας Α.Π.Θ.
