Ιστορική αναδρομή
Ο περονόσπορος της αμπέλου αποτελεί την
σπουδαιότερη μυκητολογική ασθένεια της αμπέλου. Εμφανίστηκε στην
Ελλάδα για πρώτη φόρα το έτος 1881 στην περιοχή της Μεσσηνίας και μέσα
σε λίγα χρόνια εξαπλώθηκε σε όλη την Ελλάδα. Η πρώτη σοβαρή επιδημία
εμφανίστηκε το έτος 1900 όπου καταστράφηκαν τα 2/3 της αναμενόμενης
παραγωγής.
Συνθήκες ανάπτυξης
Η ασθένεια οφείλεται στον ωομύκητα Plasmopara
viticola ο οποίος παράγει κονίδια και ωοσπόρια. Ο μύκητας διαχειμάζει κυρίως
με την μορφή των ωοσπόριων, που σχηματίζονται στα φύλλα και αποτελούν
τις σπουδαιότερες εστίες μολυσμάτων για τις πρώτες μολύνσεις της αμπέλου
κατά την άνοιξη. Σύμμαχος του περονόσπορου είναι η βροχή και η υγρασία
που συμβάλλει στην διακοπή του λήθαργου των ωοσπορίων και την ανάπτυξη
της ασθένειας. Η ασθένεια αναπτύσσεται σε θερμοκρασίες που κυμαίνονται
από 11-27°C, συνοδείας υψηλής υγρασίας και βροχής.
Συμπτώματα
Το χαρακτηριστικό σύμπτωμα προσβολής του περονόσπορου
της αμπέλου είναι οι χαρακτηριστικές κιτρινοπράσινες κηλίδες που μοιάζουν
με λαδιές (βιβλιογραφικά κηλίδες ελαίου). Υψηλή ατμοσφαιρική υγρασία στην
κάτω επιφάνεια με σύγχρονη παρουσία λευκής σκόνης αποτελεί ένδειξη
καρποφορίας του μύκητα του περονόσπορου. Η εμφάνιση του περονόσπορου
μπορεί να εκδηλωθεί στα άνθη καθώς και στα σταφύλια όπου τα άνθη
μοιάζουν με βρασμένα χόρτα ενώ τα σταφύλια παίρνουν ένα χαρακτηριστικό
καστανοπράσινο χρώμα.
Χημική αντιμετώπιση
Στη χώρα μας, η αντιμετώπιση της ασθένειας γίνεται
με ένα πρόγραμμα προληπτικών ψεκασμών, το οποίο βασίζεται στα στάδια
βλάστησης της αμπέλου, στις περιβαλλοντικές συνθήκες, που επικρατούν στις
διάφορες αμπελουργικές περιοχές και την εξέλιξη της ασθένειας.
Ενδεικτικά, οι ακόλουθοι τέσσερις ψεκασμοί πραγματοποιούνται:
- όταν οι βλαστοί έχουν μήκος 8-10cm
- 10 μέρες μετά τον πρώτο ψεκασμό
- λίγο πριν την άνθηση (στάδιο μούρου)
- λίγο μετά την γονιμοποίηση
Βιολογική αντιμετώπιση
Για την οικολογική αντιμετώπιση του περονόσπορου
απαιτείται ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα προληπτικών μέτρων.
1) Συστηματική παρακολούθηση των αμπελιών κυρίως την περίοδο των
βροχοπτώσεων για την έγκαιρη διαπίστωση των αρχικών προσβολών
περονόσπορου.
2) Καταπολέμηση ζιζανίων και καλός καθαρισμός γύρω από τον αμπελώνα
για να μην υπάρχουν εστίες έναρξης της ασθένειας.
3) Ξεφύλλισμα και κορφολόγημα αμπελώνα για την μείωση της υγρασίας
στο εσωτερικό του αμπελώνα.
4) Ψεκασμός με βιολογικό σκεύασμα βορδιγάλιου πολτού ώστε να
απομακρυνθούν οι αρχικές εστίες διαχείμασής του περονόσπορου.
Extra fact: Η ευρωπαϊκή άμπελος είναι πολύ ευπαθής στον περονόσπορο για
αυτό τον λόγο σήμερα χρησιμοποιούνται αμπέλια εμβολιασμένα σε
αμερικάνικα υποκείμενα για καλύτερη προστασία απέναντι στον περονόσπορο.
ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ Σ. ΑΓΓΕΛΟΣ
M.Sc Γεωπόνος
